Binnen project Sterke Lekdijk wordt de dijk tussen Amerongen en Schoonhoven versterkt, over een totale lengte van 55 km. Project Sterke Lekdijk is een innovatiepartnerschap, wat wil zeggen dat meerdere partijen tegelijk aan het project werken. Toine Tillemans is namens De Vries & van de Wiel vertegenwoordiger van het Lek Ensemble, waarin ook Heijmans en GMB deelnemen. “Van de zes deeltrajecten die er zijn, hebben we een eerste dijktraject toegewezen gekregen met optie op een tweede deeltraject. Wij zijn nu bezig op het traject Amerongen – Wijk bij Duurstede. Het tweede traject is Jaarsveld – Klaphek.” De vier andere trajecten zijn aan twee andere innovatiepartners toegewezen. De innovatiekracht binnen het project is uniek. “We moesten met elkaar tot andere manieren van dijkversterking zien te komen”, licht Tillemans toe. “Daarbij wilden we insteken op product-, proces- en sociale innovaties. We hebben per dijktraject gekeken welke innovatie we hier het beste toe zouden kunnen passen en willen die vervolgens implementeren.” Als koploper in de markt zetten wij voortdurend in op verschillende innovaties. “Als je niet investeert mis je straks de boot.”
De Lekdijk beschermt een groot deel van Midden- en West-Nederland tegen overstroming. Een doorbraak zou een ramp betekenen voor een groot deel van de Randstad tot aan Amsterdam. Binnen project Sterke Lekdijk wordt, in opdracht van Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR), de dijk tussen Amerongen en Schoonhoven versterkt, over een totale lengte van 55 km. Een innovatieproject waarbij verschillende partijen samenwerken waaronder De Vries & van de Wiel. Als koploper in de markt zetten zij in op verschillende innovaties. “Als je niet investeert mis je straks de boot.”
Project Sterke Lekdijk is een innovatiepartnerschap dat wil zeggen dat meerdere partijen tegelijk aan het project werken waarbij gestreefd wordt naar innovatieve oplossingen. Toine Tillemans is lid van het directieteam Sterke Lekdijk namens Lek ensemble. De combinatie Lek Ensemble bestaat naast De Vries & van de Wiel ook uit Heijmans en GMB. “Van de zes deeltrajecten die er zijn hebben we een eerste dijktraject toegewezen gekregen met optie op een tweede deeltraject. Wij zijn nu bezig op het traject Amerongen – Wijk bij Duurstede. Het tweede traject is Jaarsveld – Klaphek.” De vier andere trajecten zijn aan twee andere innovatiepartners toegewezen. “De kracht van onze combinatie zit hem in het feit dat we al eerder samenwerkten binnen project Gorinchem – Waardenburg. Je hebt korte lijnen, je weet wat je aan elkaar hebt en weet elkaar altijd snel te vinden.”
Markt mobiliseren
Vanaf de tenderfase was bij Sterke Lekdijk al bekend dat HDSR de ambitie had om het hele project emissieloos uit te laten voeren. Dat was een flinke uitdaging. “In de tender hebben we een emissieloos netwerk infra (ENI) georganiseerd. Dit kunnen we niet als combinatie alleen aanbieden, dan moet je met de hele markt en keten kijken hoe je met elkaar dingen kunt versnellen. Sommige heilige huisjes en concurrentielijnen tussen bedrijven zullen misschien even wat minder zwaar moeten wegen, maar we moeten met elkaar kijken hoe we voor het hele Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) versnellingen kunnen realiseren op het gebied van de ontwikkeling van emissieloos materieel.” Toen het project begon was dat namelijk nog niet breed beschikbaar. “Door het emissieloos netwerk op te zetten kunnen we inventariseren welke kennis we al in huis hebben, en hoe we die kunnen bundelen. Ook op het gebied van inkoop, om samen sneller stappen te kunnen zetten. Daarnaast leren we van elkaars kennis en ervaring.”
Nog stappen te zetten
In de praktijk blijkt dat de situatie nog niet ideaal is. “Je hebt niet overal aan de wal de juiste aansluitingen beschikbaar en het energienet is al overbezet. Daarom zijn we een project gestart onder de naam Zero Emission Energy Plant (ZEEP), waarmee we deze innovatie verder willen ontwikkelen. Verder hebben we extra geïnvesteerd in elektrische kranen. We willen graag meters maken en laten zien dat we op het goede pad zijn, maar zolang de juiste batterypacks om een hele dag op te draaien niet beschikbaar zijn, staan ze werkeloos in de loods.” Gelukkig worden ook deze zaken onderling besproken en niet contractueel ‘uitgevochten’. “Je merkt dat iedereen het belang van de transitie inziet en dat iedereen op zijn manier wel met een innovatie bezig is. Als De Vries & van de Wiel lopen wij graag voorop. Dat gaat best goed, maar het is tegelijkertijd ook een leertraject waar je soms leergeld voor moet betalen. Omdat HDSR en het HWBP aangaven dat zulke meerkosten om de transitie te kunnen doen verrekend kunnen worden. Dat zorgt ervoor dat meer bedrijven bereid zijn om hierin te investeren. Dat is een goede zaak, want als je niet investeert mis je straks echt letterlijk de boot.” Om alles handen en voeten te kunnen geven werd een materieelpool opgericht waarin De Vries & van de Wiel samenwerkt met andere marktpartijen. “Je kunt een machine niet op drie projecten tegelijk aanbieden.”
Werken aan Zip Zero
Voor de nieuwe generatie waterbouwers is duurzaamheid de normaalste zaak van de wereld. “We zijn een campagne gestart, waarbij we inspelen op de generatie die heel erg betrokken is bij het hele duurzaamheidstraject onder de naam Werken aan Zip Zero. Hiermee willen we het pad effenen naar volledig emissieloos werken. Via de website proberen we jongeren, maar zeker ook ouderen, die betrokken willen zijn bij deze ontwikkeling naar De Vries & van de Wiel te krijgen.” Het feit dat het bedrijf vooroploopt als het gaat om duurzame ontwikkelingen spreekt aan. Het project Sterke Lekdijk draagt daar zeker aan bij. “Ze kunnen in Nederland kennis en ervaring opdoen, maar later eventueel ook internationaal doorgroeien binnen de DEME-groep.”
Unieke innovatiekracht
De innovatiekracht binnen het project is uniek. “We moesten met elkaar tot andere manieren van dijkversterking zien te komen”, licht Tillemans toe. “Daarbij wilden we insteken op product-, proces- en sociale innovaties. We hebben per dijktraject gekeken welke innovatie we hier het beste toe zouden kunnen passen en willen die vervolgens implementeren.” Een van de innovaties die Lek ensemble wil toepassen is het sealen van de ondergrond met Soseal. Dit is een methode waarmee een zoutoplossing met aluminium en ijzer met slangen binnengebracht wordt in de grond. Zo ontstaat een ondoorlaatbare laag. Er hoeft niet gegraven te worden en de dijk blijft intact. “Als deze methode succesvol blijkt, dan zijn er op een heleboel plaatsen in Nederland geen damwanden meer nodig.” Een doelstelling van HDSR was om de innovaties te ontwikkelen aan de hand van het Technology Readiness Levels (TRL). “Soseal bleek daar erg geschikt voor, maar we wisten niet of ons dijktraject dat ook was. Dat heeft een technisch team de afgelopen twee jaar onderzocht met medewerking van Deltares en universiteiten. “Als we in 2023 op TRL niveau 8 zitten, kunnen we zo’n twee kilometer dijk met Soseal gaan versterken.”
Breder kijken dan eigen omzet
Een andere innovatie die Lek ensemble wil toepassen is het gebruik van bentoniet matten. “In plaats van dat we in het voorland grote hoeveelheden klei aanbrengen, gebruiken we nu matten die onder invloed van water uitzetten en zo een waterdichte laag vormen. Ze kunnen afgedekt worden met een dun laagje klei, zodat het er natuurlijk uit blijft zien.” De derde innovatie wordt eigenlijk gebruikt als achtervanger. “Mocht Soseal niet werken, dan zetten we kunststof damwanden in.” Nieuwe rekenmethoden leveren ook nieuwe inzichten op. “Doordat de rekenregels opnieuw bestudeerd worden en parameters worden gefinetuned, blijkt op verschillende dijktrajecten dat de gedachten die we vijf jaar geleden hadden over dijkversterking nogal robuust waren. Zo is er in de praktijk op sommige plaatsen minder materiaal nodig dan vooraf werd gedacht. Die scopevermindering is voor iedereen even wennen, maar ook dat lossen we samen op. Je moet soms breder kijken dan je eigen omzet.”
Meer informatie:
www.deme-group.com
www.werkenaanzipzero.nl
www.emissieloosnetwerkinfra.nl